Σοβαρές καταγγελίες και ενδεχόμενες πολιτικές σκοπιμότητες αποκαλύπτει η Ελεγκτική Υπηρεσία – Κίνδυνος επιβολής προστίμων από την Ε.Ε. για περιβαλλοντικές παραβάσεις και κακοδιαχείριση δημόσιου χρήματος
Σοβαρά ευρήματα για διοικητικές παραλείψεις, περιβαλλοντικές παρανομίες και αδράνεια των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών περιλαμβάνει η νέα Ειδική Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας (ΕΕ-ΕΥ 32/2025), που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 5 Αυγούστου. Ο έλεγχος επικεντρώνεται στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και φέρνει στο φως πλήθος θεμάτων που αγγίζουν ακόμη και υποθέσεις με πολιτικά εκτεθειμένα πρόσωπα.
Παραπομπές στο Δικαστήριο της ΕΕ και κίνδυνος προστίμων
Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ήδη παραπεμφθεί στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης δύο φορές, μία για τη μη συμμόρφωση με την Οδηγία για τις χωματερές (99/31/ΕΚ) και μία για τη μη εφαρμογή της Οδηγίας Οικοτόπων (92/43/ΕΟΚ).
Η Ελεγκτική Υπηρεσία σημειώνει ότι οι χώροι στο Βατί και στον Κοτσιάτη δεν έχουν αποκατασταθεί, παρά την καταδίκη της Κύπρου το 2013, ενώ η απουσία Διαταγμάτων Προστασίας και Διαχείρισης για τις περιοχές Natura 2000 οδήγησε σε νέα παραπομπή το 2024. Ο κίνδυνος επιβολής σοβαρών οικονομικών κυρώσεων είναι πλέον ορατός.
Αμφιλεγόμενες πολεοδομικές ρυθμίσεις υπέρ εταιρειών
Η Έκθεση καταγράφει σοβαρά ερωτήματα για τη νομιμότητα πολεοδομικών ρυθμίσεων:
- Στην περιοχή Κούκλια έγινε αλλαγή του πολεοδομικού καθεστώτος σε κρατική γη, η οποία ευνόησε συγκεκριμένη εταιρεία, με στόχο ανταλλαγή τεμαχίων στον Ακάμα – ανταλλαγή που τελικά δεν έγινε ποτέ.
- Στην Αγία Θέκλα, διαπιστώθηκαν αυθαίρετες προσθήκες σε τουριστική ανάπτυξη από εταιρεία που σχετίζεται με πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο (ΠΕΠ). Παρά τις απορρίψεις από τις αρμόδιες Αρχές, το Διοικητικό Δικαστήριο ανέτρεψε τις αποφάσεις, λόγω ελλείψεων στη διαδικασία περιβαλλοντικής αξιολόγησης.
Κατασκευές χωρίς άδειες και εκκρεμείς ποινικές έρευνες
Η Ελεγκτική Υπηρεσία εντοπίζει επίσης παραθεριστικές κατοικίες που ανεγέρθηκαν χωρίς άδειες από την ίδια εταιρεία. Ο Δήμος Σωτήρας προχώρησε σε καταγγελία των εμπλεκομένων μηχανικών στο ΕΤΕΚ, ενώ η υπόθεση παραμένει εκκρεμής στην Αστυνομία και τη Νομική Υπηρεσία.
Ακάμας και Κρυός: Παράνομα υποστατικά και παρεμβάσεις σε ποτάμια
Παρά τις διαβεβαιώσεις για κατεδάφιση, παράνομα υποστατικά εξακολουθούν να υφίστανται στον Ακάμα, όπως επιβεβαιώνεται από φωτογραφικό υλικό και επιτόπιες επισκέψεις. Αντίστοιχα, στον ποταμό Κρυό στις Πλάτρες και στον Άμαθο διαπιστώθηκαν παρεμβάσεις χωρίς τις αναγκαίες άδειες, ενώ οι τεχνικές ενέργειες παραμένουν σε εκκρεμότητα.
Παράνομη κτηνοτροφική μονάδα σε Natura 2000 λειτουργεί από το 2015
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται σε παράνομη κτηνοτροφική μονάδα στον Άγιο Ιωάννη Πάφου, η οποία λειτουργεί χωρίς άδεια, χωρίς κωδικό εκμετάλλευσης και χωρίς έλεγχο των ζώων, εντός περιοχής Natura 2000. Παρά την απόφαση του Δικαστηρίου για κατεδάφιση, η μονάδα εξακολουθεί να λειτουργεί.
Η Ελεγκτική Υπηρεσία διαβίβασε την υπόθεση στον Επίτροπο Διαφάνειας και την Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς, ενώ εγείρονται ερωτήματα για τους χειρισμούς των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών και της Επαρχιακής Διοίκησης Πάφου.
Χρηματοοικονομικά: ελλείψεις, παρατυπίες και κινδύνους για απώλειες
Σε έλεγχο των οικονομικών του Υπουργείου καταγράφηκαν:
- Πληρωμές χωρίς πλήρη τεκμηρίωση
- Διαφορές εκατομμυρίων σε τιμολόγια με αναδόχους
- Ελλείψεις σε καταγραφή εισπράξεων και χρήση παλιών εντύπων
- Πιθανό έλλειμμα €207.492 στον λογαριασμό ΦΠΑ του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων
Καυστική τοποθέτηση Γενικού Ελεγκτή
Στον πρόλογό του, ο Γενικός Ελεγκτής Ανδρέας Παπακωνσταντίνου υπογραμμίζει:
«Παρατηρείται σημαντική δυσκινησία του κράτους να υιοθετήσει δραστικά και άμεσα θεραπευτικά μέτρα όπου εντοπίζονται περιβαλλοντικές παρανομίες».
Ερωτήματα για πολιτική βούληση και λογοδοσία
Η Έκθεση, εκτός από τον τεχνικό της χαρακτήρα, αναδεικνύει και ζήτημα θεσμικής διαφάνειας και πολιτικής βούλησης για συμμόρφωση με το ευρωπαϊκό κεκτημένο, προστασία του περιβάλλοντος και διαφύλαξη του δημόσιου συμφέροντος.
Η εξέλιξη των πιο πάνω υποθέσεων αναμένεται με ενδιαφέρον, με την Κύπρο να βρίσκεται πλέον υπό την απειλή σημαντικών ευρωπαϊκών κυρώσεων, ενώ η δημόσια διοίκηση καλείται να αποδείξει στην πράξη ότι δεν ανέχεται την ατιμωρησία.
