Του Γιάννη Κακαρή
Είκοσι μέρες συμπληρώνονται σήμερα από τότε που οι εργαζόμενοι στον κλάδο έτοιμου σκυροδέματος πάρκαραν τις μπετονιέρες (βαρέλλες) και τις αντλίες σκυροδέματος (πόμπες) διεκδικώντας τα αυτονόητα, την εφαρμογή των συμφωνηθέντων. Και μέρα με τη μέρα είναι ακόμα πιο ενωμένοι και πιο αποφασισμένοι να συνεχίσουν τον αγώνα μέχρι την τελική νίκη.
Εργοδότες, κυβέρνηση και τα επικοινωνιακά τους επιτελεία (κυρίαρχα ΜΜΕ) προσπαθούν να στρέψουν την κοινή γνώμη εναντίον των απεργών, επαναλαμβάνοντας με κάθε ευκαιρία και σε κάθε τόνο ότι την ευθύνη έχουν οι εργαζόμενοι, οι οποίοι δεν αποδέχονται τη μεσολαβητική πρόταση του υπουργού. Μάλιστα, δηλώνουν εν είδει καταγγελίας πως οι εργαζόμενοι στον συγκεκριμένο κλάδο αμείβονται με αρκετές χιλιάδες ευρώ, λες και η αμοιβή δεν πρέπει να συσχετίζεται με τα ωράρια, το είδος της δουλειάς και τις θυσίες που απαιτούνται.
Στο μόνο που έχουν δίκαιο οι εργοδότες είναι στις μεγάλες συνέπειες που έχει ο κλάδος των κατασκευών και κατ’ επέκταση όλη η οικονομία από την απεργία διαρκείας. Ωστόσο, την αποκλειστική ευθύνη έχουν οι ίδιοι που αρνούνται να εφαρμόσουν τα συμφωνηθέντα και να πληρώνουν τις υπερωρίες.
Συγκεκριμένα, κατά την περίοδο της κρίσης, οι εργαζόμενοι βλέποντας την κατάσταση στον τομέα των οικοδομών αποδέχτηκαν την προσωρινή παύση πληρωμής υπερωριών, υπό την προϋπόθεση ότι θα επανέλθει όταν βελτιωθεί η οικονομία. Αυτό θα έπρεπε να γίνει με την ανανέωση της Συλλογικής Σύμβασης το 2021, ωστόσο οι εργοδότες επιμένουν μέχρι και σήμερα να μη σέβονται τα συμφωνηθέντα. Λένε σε αυτούς που χύνουν καθημερινά μπετόν και ιδρώτα για τους πύργους ότι δεν δικαιούνται τίποτα από όλον αυτόν τον πλούτο που παράγουν.
Ως εκ τούτου, η επαναφορά της πληρωμής υπερωριών δεν αποτελεί ένα ακόμα αίτημα -από αυτά που κατατίθενται στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων- για ανανέωση της σύμβασης, αλλά έχει ήδη συμφωνηθεί.
Η απεργία, λοιπόν, είναι το αποτέλεσμα των εργοδοτικών πράξεων και η ανώτερη μορφή πάλης των εργαζομένων, οι οποίοι εδώ και αρκετό καιρό προσπαθούν να ανακτήσουν αυτά που δικαιούνται, με ηπιότερα μέσα. Εξάλλου, το έχουν πει πολλές φορές ότι η διαφορά θα επιλυθεί άμεσα εάν οι εργοδότες σεβαστούν τα συμφωνηθέντα.
Τεράστια ευθύνη έχει και ο Υπουργός Εργασίας, ο οποίος αρνείται να υποδείξει στους εργοδότες ότι οφείλουν να εφαρμόσουν τα συμφωνηθέντα, λέγοντας ότι δεν έχει «ρόλο δικαστή», ουσιαστικά νίπτοντας τας χείρας του για τη στάση των εργοδοτών, η οποία οδηγεί στο σημερινό αδιέξοδο. Μάλιστα, χρησιμοποιεί τη ρητορική των εργοδοτών επιρρίπτοντας την ευθύνη στους εργαζομένους, οι οποίοι δεν δέχονται τίποτα λιγότερο από αυτά που έχουν συμφωνηθεί.
«Είμαστε αναγκασμένοι και από τη δουλειά και από τη ζωή»
Οι πιο αρμόδιοι για να αποδώσουν την πραγματικότητα που βιώνουν είναι οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές. Η «Χαραυγή» βρέθηκε στην κινητοποίηση των απεργών που οδηγήθηκε έξω από το Υπουργείο Εργασίας, συνομιλώντας με τους απεργούς.
Χρίστος: Η φύση της δουλειάς μας απαιτεί πέραν του 8ωρου. Στη Λευκωσία είμαστε στο τιμόνι 15-16 ώρες την ημέρα. Συν τα Σάββατα, ανάλογα με τα έργα. Το κύριό μας ωράριο είναι 7-3, αλλά για να μην εμποδίζουμε την κίνηση και να πάμε σε ένα εργοτάξιο κάτω στη Λευκωσία, μπορεί να ξεκινήσουμε δουλειά η ώρα 12 τη νύχτα και πολλές φορές συνεχίζουμε και το απόγευμα, ένεκα του φόρτου εργασίας. Αυτό εξυπακούει καθόλου προσωπική ζωή. Οι υπερωρίες είναι σχεδόν υποχρεωτικές, λόγω του ότι όσο περισσότερο μπετόν πουληθεί, τόσο περισσότερο κέρδος θα υπάρχει.
Χριστόδουλος: Τούτος ο αγώνας δεν αφορά μόνο εμάς. Μας γονάτισαν και τρώνε όλοι από πάνω μας. Για να έχουμε μια ζωή κανονική, όχι με πλούτη και πολυτέλειες, πρέπει να εργαζόμαστε 60-70 ώρες την εβδομάδα. Άρα είμαστε αναγκασμένοι και από τη δουλειά και από τη ζωή. Άρα θέλω να πληρώνομαι.
Οι όροι αυτοί υπήρχαν πριν την κρίση, αλλά συμβάλαμε στο να βοηθηθεί η κατάσταση, με την προϋπόθεση και την υπόσχεση πως όταν αυξηθεί ο κύκλος εργασιών θα επανέλθουμε στην ομαλότητα. Εσείς θεωρείτε ότι δεν βελτιώθηκε η κατάσταση; Είναι όλοι εκατομμυριούχοι. Μας κοροϊδεύουν.
Είμαστε πολύ αποφασισμένοι. Πάντα είχαμε κρίση εμείς, είτε 2009 είτε 2013 είτε το 2018 είτε σήμερα με τον πληθωρισμό. Είμαστε εργαζόμενοι.
Γιώργος: Θέλουμε να μας δώσουν αυτά που έκοψαν το 2013 για να αντέξουν οι εταιρείες, αλλά δεν δέχονται να τα επαναφέρουν. Κάνουμε πάρα πολλές υπερωρίες. Το ωράριό μας είναι 38 ώρες την εβδομάδα, αλλά μπορεί να δουλέψουμε ακόμα τόσες. Έχει κόσμο που δεν βλέπει την οικογένεια και τα μωρά του. Επειδή υπάρχει τόση πολλή δουλειά, εάν πεις στον εργοδότη ότι δεν θέλεις να δουλέψεις υπερωρία, σε περιθωριοποιούν και θέλουν να σε διώξουν.
«Δεν ζητούμε τίποτε περισσότερο από αυτά που δικαιούμαστε»
Κώστας: Διαδίδουν ότι παίρνουμε μέχρι και €3.700 το μήνα για να πουν ότι «είναι πολλά μας», αλλά δεν λένε πόσες ώρες εργαζόμαστε. Αν στο μήνα πρέπει να δουλέψεις 164 ώρες, εμείς εργαζόμαστε άλλες τόσες για να πάρουμε τόσα όσα λένε ότι παίρνουμε. Πληρώνεται όμως η απουσία από το σπίτι; Χάσαμε τη σχέση με την οικογένειά μας, τα παιδιά και τις γυναίκες μας.
Ανδρέας: Πήραμε τη γυναίκα μας από το μαιευτήριο και την πήγαμε σπίτι και μια μέρα ανοίξαμε την πόρτα και τα παιδιά μας είναι δεκατεσσάρων και 15 χρόνων. Δεν τα είδαμε, δεν μπήκαμε σπίτι από τη δουλειά. Οφείλουν να μας πληρώνουν. Δεν ζητούμε τίποτε περισσότερο από αυτά που δικαιούμαστε.
Ενώνουν δυνάμεις και παίρνουν αποφάσεις οι εργοδότες
Οι εργοδότες εξακολουθούν να μην αναγνωρίζουν τη δέσμευσή τους για επαναφορά της πληρωμής της υπερωρίας, κάνοντας λόγο για «αιτήματα προς διαπραγμάτευση» από πλευράς των εργαζομένων, τα οποία εμπίπτουν στο «πάρε – δώσε» που γίνεται προκειμένου να επέλθει συμφωνία για ανανέωση της Συλλογικής Σύμβασης. Αυτή είναι η θέση της ΟΕΒ όπως έχει εκφραστεί διά στόματος της αναπληρώτριας Γενικής Διευθύντριας και Διευθύντριας Εργασιακών Σχέσεων & Κοινωνικής Πολιτικής της ΟΕΒ.
Πάντως, αύριο Δευτέρα 25/11/2024 έχουν κληθεί τα μέλη της ΟΕΒ σε σύσκεψη κατά την οποία, όπως δήλωσε η Λένα Παναγιώτου, θα κατατεθούν και θα αναλυθούν οι επιλογές που υπάρχουν «και ενδεχομένως να παρθούν συλλογικές αποφάσεις».
Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τις σκέψεις των εργοδοτών, όμως δεν μπορεί να ξεχαστεί η απειλή του Υπουργού Εργασίας για απεργοσπασία. Σε ερώτηση κατά πόσον το Υπουργείο προτίθεται να λάβει άλλα μέτρα, με αφορμή και τις τεράστιες επιπτώσεις στην οικονομία, ο Γιάννης Παναγιώτου είπε ότι «το δικαίωμα στην απεργία είναι σεβαστό, όπως επίσης είναι σεβαστό και το δικαίωμα στην εργασία».
Εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Κατασκευαστών Έτοιμου Σκυροδέματος, Κώστας Κυθρεώτης, υποστηρίζει ότι το άρθρο της συλλογικής σύμβασης είναι πολύ παλιό, προσθέτοντας ότι έχει αλλάξει η φύση και οι συνθήκες της δουλειάς.
Αναφορικά με τη σύσκεψη στην ΟΕΒ, εξέφρασε την εκτίμηση ότι δεν μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα.
