Του Κώστα Νάνου
Χρειάστηκαν περίπου 6 χρόνια στον Δήμο Πόλεως Χρυσοχούς για να συμφωνήσουν με τις προτάσεις των μελετητών για τα σχέδια ανάπλασης και ανάδειξης του ιστορικού πυρήνα του δήμου. Η πλειοψηφία του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Πόλης Χρυσοχούς την περασμένη εβδομάδα υιοθέτησε την πρόταση του δημάρχου Γιώτη Παπαχριστοφή για κατεδάφιση του κτιρίου της πρώην Δημοτικής Αγοράς, το οποίο είχε εγκαταλειφθεί τα τελευταία 15 χρόνια. Το θέμα είχε απασχολήσει και το προηγούμενο Δημοτικό Συμβούλιο σε πολλές συνεδριάσεις, αλλά τότε η πλειοψηφία τασσόταν εναντίον της κατεδάφισης του κτιρίου. Η απόφαση αυτή λήφθηκε προκειμένου να ενταχθεί στο σχεδιασμό για την ανάπλαση της πλατείας και του ιστορικού κέντρου του Δήμου.
Η απόφαση προκάλεσε την αντίδραση ορισμένων παραγόντων της περιοχής και επηρεαζόμενων επαγγελματιών της πλατείας, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η απόφαση για την κατεδάφιση εξυπηρετεί αλλότρια συμφέροντα. Υποστήριξαν επίσης ότι το κτίριο θα μπορούσε να συντηρηθεί, να αναβαθμιστεί και να αξιοποιηθεί ως αγορά παραδοσιακών και τοπικών προϊόντων και να γίνει πόλος έλξης για τους επισκέπτες. Ο κ. Παπαχριστοφή χαρακτήρισε αναγκαία την κατεδάφιση, σημειώνοντας πως το κτίριο είχε εγκαταλειφθεί από το 2007, δεν έχει καμιά αρχιτεκτονική αξία και επιβάρυνε την εικόνα της περιοχής. Με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, όπως είπε, θα δημιουργηθεί πλατειακός χώρος και θα αναπνεύσει η περιοχή. Οι υπόλοιπες τρεις προτάσεις που είχαν κατατεθεί και απορρίφθηκαν, προέβλεπαν στη θέση του κτιρίου να ανεγερθούν υποστατικά τα οποία θα ενοικιάζονταν για κέντρα αναψυχής και εστιατόρια.
Αποκατάσταση προσόψεων και εξωραϊσμός στον ιστορικό πυρήνα
Η κατεδάφιση του κτιρίου περιλαμβανόταν στην αρχική πρόταση των μελετητών της ανάπλασης του παραδοσιακού πυρήνα, ώστε να διπλασιαστεί η έκταση της σημερινής πλατείας και να ενωθεί με άλλους ζωτικούς χώρους στην ανατολική πλευρά. Στην πρότασή τους περιλαμβάνονται ακόμη πεζοδρομήσεις ή και μονοδρομήσεις που θα συνδέουν ουσιαστικά την ιστορική πλατεία με το χώρο στάθμευσης που βρίσκεται απέναντι από την ιστορική εκκλησία Αγίου Νικολάου και τον σημερινό πεζόδρομο της Γρίβα Διγενή. Ο υφιστάμενος χώρος στάθμευσης θα αναμορφωθεί σε πλατεία και ουσιαστικά μέσω του πεζόδρομου θα συνδέεται με τη μεγαλύτερη πλατεία, δημιουργώντας έναν πολύ μεγαλύτερο ανοιχτό χώρο, ο οποίος θα προσφέρεται για πολλές δραστηριότητες και κυρίως θα επιτρέπει στους επισκέπτες να κινηθούν σε ολόκληρο το ιστορικό κέντρο με τα νεοκλασικά κτίρια, τα οποία σήμερα είναι πνιγμένα και υπό εγκατάλειψη. Στα σχέδια των μελετητών περιλαμβάνεται και η αποκατάσταση τουλάχιστον των προσόψεων αυτών των κτιρίων με τη συγκατάθεση των ιδιοκτητών τους. Στο πλαίσιο του έργου περιλαμβάνεται υπογειοποίηση όλων των υπηρεσιών, κατασκευή αποχετευτικού και όμβριων υδάτων, πεζοδρόμια και αστικός εξοπλισμός.
Η Πόλη Χρυσοχούς είναι ίσως ο μοναδικός δήμος στον οποίο δεν έγιναν εξωραϊστικά έργα στον ιστορικό πυρήνα την τελευταία δεκαετία – δεκαπενταετία και δεν αξιοποιήθηκαν διαθέσιμα κονδύλια από ευρωπαϊκά ταμεία. Ο βασικότερος λόγος ήταν η απουσία σχεδίων και ώριμων έργων. Ο κ. Παπαχριστοφή δήλωσε αισιόδοξος και εξέφρασε την ευχή το 2025 να ξεκινήσουν τα έργα για τον πυρήνα της Πόλης Χρυσοχούς, του Προδρομίου, και η κατασκευή του υπαίθριου αμφιθεάτρου.
Τι περιλαμβάνει ο σχεδιασμός των μελετητών
Το όλο έργο αφορά την εκπόνηση ολοκληρωμένης μελέτης, η οποία θα ενσωματώνει σχεδιασμένες επεμβάσεις συντήρησης, κυκλοφοριακής διαχείρισης και οργάνωσης του δημοσίου χώρου, με στόχο την ανάπλαση/αναζωογόνηση του παραδοσιακού πυρήνα του δήμου. Η μελέτη έχει ως αφετηρία τον σύνθετο λειτουργικό ρόλο που πρέπει να έχουν οι χώροι, ώστε αυτοί να συμβάλουν στην ουσιαστική αναζωογόνηση του πυρήνα του δήμου και στην ενδυνάμωση της ιστορικής και αρχαιολογικής ταυτότητας του οικισμού.
Σε γενικές γραμμές ο σχεδιασμός περιλαμβάνει:
- Ανακατασκευή του οδοστρώματος. Η ανακατασκευή θα λαμβάνει υπόψη την υφιστάμενη διαμόρφωση του χώρου, την πολύμορφη ανάπτυξη της ρυμοτομικής και οικοδομικής γραμμής και των εισόδων των εφαπτόμενων οικοδομών και θα σέβεται το σύστημα του πολεοδομικού ιστού. Θα τοποθετηθεί παραδοσιακό λιθόστρωτο ή κατάλληλο σύγχρονο υλικό, το οποίο να συνάδει με τη μορφολογία, υλικά και χρώματα του δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος.
- Ανακατασκευή των προσόψεων με κατάλληλο τρόπο και υλικά για να συνάδουν με τη μορφολογία, το χαρακτήρα, υλικά και χρώματα του δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος.
- Οδικός φωτισμός και φωτισμός εξωτερικών χωρών μετά από ετοιμασία σχετικής Φωτομετρικής Μελέτης.
- Ετοιμασία μελέτης κυκλοφοριακής διαχείρισης, με στόχο τη βελτίωση της ροής (οχημάτων, πεζών, ΑμεΑ, ποδηλατιστών, δημοσίων συγκοινωνιών), της κυκλοφοριακής ικανότητας και στάθμευσης των οδών, την επίτευξη της επιθυμητής ταχύτητας στα πλαίσια της μετακίνησης εντός αστικού περιβάλλοντος και τη μείωση των οδικών συγκρούσεων, της ρύπανσης και της κατανάλωσης ενέργειας. Στη μελέτη περιλαμβάνεται και κεφάλαιο για τη διαμόρφωση/καθορισμό προτεραιότητας, σήμανση/σηματοδότηση των κύριων συμβόλων σε λεπτομερή σχέδια αποτύπωσης καθώς και σχέδιο διαχείρισης της κυκλοφορίας κατά την υλοποίηση του έργου.
- Ένταξη της υφιστάμενης μελέτης του αποχετευτικού συστήματος οικιακών λυμάτων στη μελέτη του έργου.
- Επιλογή και τοποθέτηση στοιχείων αστικού εξοπλισμού για εξωτερικό χώρο (παγκάκια, ανθοδόχες, κάλαθοι αχρηστών, βάσεις γλυπτών, σιντριβάνι κ.ά.). Τοπιοτέχνηση υπαίθριων δημοσίων χώρων, οι οποίοι εντάσσονται σε κομβικά σημεία, με την προοπτική να αποτελέσουν εν δυνάμει οικείους και ευέλικτους πόλους συναθροίσεων, κοινωνικών δραστηριοτήτων και πολιτιστικών εκδηλώσεων. Η επιλογή των χώρων, όπως αναφέρουν, θα γίνει σε συνεννόηση με την Αναθέτουσα Αρχή και με γνώμονα το στόχο ανάδειξης και προβολής των παραδοσιακών, αρχαιολογικών ή άλλης εξέχουσας σημασίας υφιστάμενων στοιχείων του χώρου. Προστασία/ανάδειξη υφιστάμενου πρασίνου και εμπλουτισμός με νέες δενδροφυτεύσεις.
- Ενίσχυση και υπογειοποίηση των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας.
Με την απόφαση για κατεδάφιση του κτιρίου της πρώην Δημοτικής Αγοράς θα δημιουργηθεί πλατειακός χώρος και θα… αναπνεύσει η περιοχή
Ανάδειξη νεοκλασικών κτιρίων και σημεία ενδιαφέροντος
Σε φάση ολοκλήρωσης είναι τα έργα αναμόρφωσης δύο πλατειών στην Πόλη Χρυσοχούς. Πρόκειται για τις πλατείες που βρίσκονται μπροστά από το Δημοτικό Μέγαρο και δίπλα από τον πρώην Αστυνομικό Σταθμό, οι οποίες ενοποιούνται και θα προσδώσουν άλλο χαρακτήρα και στα δύο κτίρια του πρώην Αστυνομικού Σταθμού και του πρώην Δημοτικού Σχολείου, τα οποία αξιοποιούνται για τις ανάγκες του δήμου.
Το κόστος των έργων ανέρχεται στο 1,4 εκατομμύριο ευρώ. Η χρηματοδότηση γίνεται κατά τα 2/3 από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ το υπόλοιπο ποσό καλύπτεται από δανειοδότηση του Δήμου. Τα έργα ξεκίνησαν τον Ιούλιο του 2023 και η ολοκλήρωσή τους προβλεπόταν εντός 14 μηνών, όμως υπήρξε καθυστέρηση και θα ολοκληρωθούν αρχές Ιανουαρίου. Τα δύο κτίρια και οι πλατείες τους θα συνδεθούν με την προωθούμενη ανάπλαση του ιστορικού κέντρου και θα δημιουργήσουν έναν άξονα που θα διασχίζει την Πόλη Χρυσοχούς, αναδεικνύοντας ορισμένα νεοκλασικά κτίρια και σημεία ενδιαφέροντος. Με την ολοκλήρωση αυτών των έργων εκτιμάται ότι το κέντρο της Πόλης Χρυσοχούς θα γίνει πιο ελκυστικό τόσο για τους ντόπιους όσο και για τους επισκέπτες. Αυτός ήταν ένας διαχρονικός στόχος της τοπικής Αρχής.
